Sİ əsaslı tərcümə necə işləyir
Süni intellekt (Sİ) əsaslı tərcümə, kompüter elmlərinin mürəkkəb alqoritmlər və verilənlərə əsaslanan modellərdən istifadə edərək maşınlara mətni və səsi bir dildən digərinə səsli tərcümə etməyə və avtomatik yazılı tərcümə etməyə imkan verən innovativ bir sahəsidir. Neyron şəbəkələrindən istifadə etməklə, Sİ əsaslı tərcümə alətləri verilənlərdəki qanunauyğunluqları aşkarlaya və mətni bir dildən başqa bir dilə dəqiq tərcümə edə bilir.
Sİ əsaslı tərcümə texnologiyası dil maneələrini aradan qaldırmaqla və müxtəlif mədəniyyətlər arasında məlumat əldə etmək imkanını asanlaşdırmaqla əlaqə üsulumuzda inqilab etmək potensialına malikdir. Sİ əsaslı tərcümə alətləri mövcud tərcümələrdən öyrənmək və dəqiq və təbii səslənən tərcümələr təmin etmək məqsədilə onlardan istifadə etmək üçün qabaqcıl alqoritmlərdən istifadə edir.
Sİ əsaslı tərcümə alətləri tərcümənin tonunu və kontekstini də tənzimləyə və mətnin orijinal niyyətinin qorunmasını təmin edə bilər. Sİ əsaslı tərcümə ənənəvi tərcümə üsullarından təkcə daha sürətli və dəqiq deyil, həmçinin dilin kontekstini və mədəni aktuallığını nəzərə alaraq mətnin və ya səsin daha nüanslı təfsirlərini təqdim edə bilər.
Sİ əsaslı tərcümə alətləri ilə dil maneələri artıq problem deyil və bir çox müxtəlif dillər, mədəniyyətlər və onun sayəsində ölkələr arasında ünsiyyət indi həmişəkindən daha asandır.
Müasir Sİ əsaslı tərcümə texnologiyaları
- Son illərdə süni intellekt (Sİ) sahəsindəki irəliləyişlər aşağıdakı yollarla güclü tərcümə texnologiyalarının inkişafına imkan verib:
- Sİ əsaslı tərcümə sistemləri mətni bir dildən başqa bir dilə sürətli və dəqiq tərcümə etmək üçün mürəkkəb alqoritmlərdən istifadə edir. Bu sistemlər mənbə dili daha yaxşı başa düşmək və hədəf dildə mənanı dəqiq çatdırmaq üçün keçmiş tərcümələrdən istifadə edə bilir.
- Sİ həmçinin daha çox məlumat qəbul etdiyi üçün zamanla təkmilləşə bilən, daha yüksək dəqiqliyə və daha təbii səslənən tərcümələrə imkan verən adaptiv tərcümə mühərriklərinin yaradılmasına imkan verir.
- Sİ ilə işləyən tərcümə sistemləri minimal fiziki müdaxilə ilə böyük həcmli mətnləri tez və səmərəli şəkildə idarə edə bilir.
- Sİ əsaslı tərcümə texnologiyaları veb-səhifələri, sənədləri və digər yazılı mətnləri sürətlə və dəqiqliklə tərcümə etmək qabiliyyətinə malikdir.
- Layihə menecerləri səs tonu, səlislik və hətta bəzi mədəni aspektləri nəzərə alaraq, əsas lokallaşdırma prosesini həyata keçirmək üçün süni intellekt sistemlərini proqramlaşdıra bilər.
Ümumilikdə, Sİ əsaslı tərcümə texnologiyaları əhatə dairəsini genişləndirməli və məzmununu daha geniş auditoriyaya təqdim etməli olan bizneslər üçün faydalıdır.
Sİ əsaslı tərcümənin gələcəyi
Süni intellekt (Sİ) səhiyyədən tutmuş nəqliyyata qədər həyatımızın bir çox məqamında inqilaba səbəb olub. Süni intellektin ən təsirli tətbiq sahələrindən biri tərcümə sahəsidir.
Bəs Sİ əsaslı tərcümənin gələcəyi necə görünür? İnsanların dillər arasında ünsiyyət qurmasına kömək etmək üçün artıq süni intellekt əsaslı tərcümə alətlərindən istifadə olunur və bunun sayəsində minimum səylə real vaxt tərcüməsi təmin edilir. Sİ texnologiyası təkmilləşdikcə onun tərcüməyə təsiri daha da artacaq.
Hazırda mövcud olduğundan daha təbii və daha dəqiq tərcümənin təmin edilməsinə diqqət yetiriləcək. Süni intellektlə işləyən alətlərin də daha intuitiv olacağı gözlənilir ki, bu da istifadəçilərə, o cümlədən minimum dil biliyi olanlara texnologiyadan istifadə etməyə və minimal səylə tez və asanlıqla tərcümələr yaratmağa imkan verəcək.
Hazırda beynəlxalq biznes müəssisələri üçün dil maneələrini aradan qaldırmaq daha asandır. İndi süni intellekt bir vaxtlar insan dilçilərin yeganə məsuliyyəti olan mürəkkəb tapşırıqları yerinə yetirir. Xüsusi süni intellekt növü olan maşın öyrənməsi indi kompüterlərə daha məlumatlı qərarlar qəbul etməyə və bu qərarlara müstəqil öyrənmə prinsiplərini tətbiq etməyə imkan verir.
Yekun olaraq, Sİ əsaslı tərcümə alətlərinin daha çox fərdiləşdirilməsi gözlənilir ki, bu da istifadəçilərə tərcümələrini ehtiyaclarına daha yaxşı uyğunlaşdırmağa imkan verir. Əslində, Sİ əsaslı tərcümə proqramı daha sürətli və daha səmərəli olacaq, tərcümə prosesini sadələşdirəcək və müəssisələrin tapşırıqlarını daha sürətli şəkildə icra edəcək.
Lakin bu o demək deyil ki, süni intellekt alətləri bir gecədə insanları əvəz edəcək. Süni intellekt çox güclü bir texnologiya olsa da, tərcümə sistemləri hələ də insan yazıçıların və oxucuların idrak proseslərini təkrarlaya bilmir. Süni intellekt insanlar kimi zarafat edə və ya danışıq dilindən istifadə edə bilmir. O, real dünya yazıçılarının sahib olduğu üslub və rəvanlıq duyğusuna malik deyil. Sİ əsaslı tərcümə sistemləri həm də insan istifadəçilərə kontekstual məna vermək və onları təbii dil və yeni lüğətlə tanış etmək üçün insanlardan asılıdır.
Sİ əsaslı tərcümənin faydaları
Aİ əsaslı tərcümə həm biznes müəssisələri, həm də fiziki şəxslər üçün bir çox üstünlüklərə malikdir. Onun üstünlüklərinə aşağıdakılar daxildir:
Sİ əsaslı tərcümənin əsas üstünlüklərindən biri onun dəqiqliyidir. Süni intellektlə işləyən alqoritmlər insan tərcüməçilər qədər dəqiq tərcümələr yarada bilir.
Sİ əsaslı tərcümə həmçinin vaxta və pula qənaət edərək əl ilə tərcümədən daha sürətlidir. Sİ əsaslı tərcümənin başqa bir üstünlüyü onun miqyaslılığıdır. Ən yaxşı Sİ əsaslı dil alətləri insan tərcüməçilərlə əlaqəli maliyyə xərcləri olmadan böyük həcmdə mətnləri yenidən yaratmağa qadirdir. Bəzi hallarda, insan tərcüməçilər rəqəmsal tərcümələr üçün keyfiyyətə nəzarət tapşırıqlarını yerinə yetirə bilər, bu da lokallaşdırma xərclərini kəskin şəkildə azaldır.
Sİ əsaslı tərcümənin köməyi ilə müəssisələr böyük həcmdə məzmunu sürətlə və asanlıqla bir neçə dilə tərcümə edə bilər, bu da onların öz fəaliyyətlərini qlobal miqyasda genişləndirməsinə şərait yaradır. Bundan əlavə, Sİ əsaslı tərcümə alətləri səyahətçilər üçün ən çox ehtiyac duyulan ani tərcümələr edə bilir. Məsələn, onlar xarici dillərdə yazılmış menyuları və ya yol nişanlarını anlamaq üçün çox məqsədəuyğundur.
Sİ əsaslı tərcümə alətləri real tərcüməçilərin əvəzsiz köməkçiləri kimi çıxış edə bilərlər. Yazıçılar reklam nüsxəsini köçürdükdə və ya toplu tərcümələrlə bağlı rəy bildirmək üçün böyük həcmdə məzmunu təhlil etdikdə bu alətlər ani rəy verə bilər. Onlar həmçinin köhnə rəqəmsal tərcümə alətlərinin gözdən qaçıra biləcəyi səs tonu ilə bağlı problemləri qeyd edə bilərlər.
Sİ əsaslı tərcümə birdən çox dildə əl ilə tərcümə ehtiyacını aradan qaldıraraq bir iş prosesində birdən çox dili dəstəkləyə bilər.
Buna baxmayaraq, Sİ əsaslı tərcümənin çatışmazlıqları da var:
- Mədəni anlaşmazlıqlar – Sİ əsaslı tərcümə alətləri ənənəvi tərcümə üsulundan daha dəqiq ola bilər, lakin onlar yerli mədəniyyətlər haqqında dərin biliyə malik insanlar deyillər. Dəqiq tərcümələr də yerli əhali üçün aldadıcı və ya kobud ola bilər və yumor kompüterlərin dərk edə biləcəyi bir şey deyil.
- Mürəkkəblik – Başlanğıc üçün aydın məzmun yaxşıdır, lakin texniki təlimatlar kimi bəzi mətnlər mürəkkəb olmalıdır. Sİ əsaslı tərcümə alətləri mənbə dildəki qeyri-müəyyən mətnlər üzərində işləyərkən çətinlik çəkə bilər. Buna görə də, texniki terminlərin olduğu dəqiq tərcümə üçün bu alətlər ideal olmaya bilər.
- Cansızlıq – Kompüterlər aydın nəticələri olan təkrarlanan tapşırıqları yerinə yetirməkdə olduqca yaxşıdır, lakin mətnləri cəlbedici və əyləncəli etməkdə yaxşı deyillər. Süni intellekt əsaslı tərcümə ilə hazırlanmış mətnlər çox vaxt cansız və neytral ola bilər. Bu bəzən yaxşı bir şeydir, lakin brendinq şəxsiyyət tələb edir və bunu insanlar təmin etməlidir.
Bu müsbət və mənfi cəhətləri nəzərə alaraq, Sİ əsaslı tərcümə əslində nə üçün istifadə edilməlidir?
Süni intellekt lokallaşdırma prosesində təkcə tərcüməçi roluna yox, bir neçə rola uyğun gəlir. Transkreasiya və tərcümə xidmətlərinin əksəriyyəti insanların işini tamamlamaq üçün maşın öyrənməsinin gücündən istifadə edir.
Sİ insanlar tərəfindən yaradılan mətnlərdə səhvləri avtomatik yoxlayaraq keyfiyyətə nəzarət mexanizmi kimi çıxış edə bilər. Süni intellekt mətnlərin maşınlar tərəfindən nə vaxt tamamlana biləcəyinə və hansıların insanlara təyin edilməli olduğuna qərar verə bilər.
Sİ əsaslı tərcüməni insan tərcüməçilərin işini daha səmərəli etmək və layihələrin idarə edilməsini asanlaşdırmaq üçün bir vasitə kimi düşünün. Bu əlamətlər məzmununu lokallaşdırmaq istəyən şirkətlər üçün əladır.
Bütün tərcümə tapşırıqları Sİ əsaslı tərcümə alətlərinə uyğun deyil. Daha əvvəl qeyd etdiyimiz kimi, yüksək səviyyəli mürəkkəblik və texniki dil ilə səciyyələndirilən layihələrdə bu alətlərdən istifadə məqsədəuyğun deyil. Hüquqi və elmi terminlər maşın öyrənmə sistemləri üçün xüsusi problemlər yarada bilər və bacarıqlı insanlar ümumiyyətlə bu alətlərdən daha etibarlı iş görəcək.
Süni intellekt bir çox redaktə və keyfiyyətin təminatı əməliyyatlarında rola malikdir. O, yalnız sənədləri tərcümə edərkən istifadə ediləcək bir vasitə deyil. Tərcümələri yoxlamaq və lokallaşdırma kampaniyalarının keyfiyyətini izləmək üçün daha məqsədəuyğundur.
Yekun olaraq, süni intellekt əsaslı tərcümə, prosesi daha sürətli və daha səmərəli etmək üçün kompüter gücünü insan qavrayışı ilə birləşdirir.
Photo by Markus Winkler on Unsplash